Tüplü Dalış nedir? Nasıl yapılır, dalış fiyatları nedir?

Genelde halk arasında Tüplü Dalış olarak telafuz edilen “Scuba Diving” adına merak ettiğiniz ne varsa bu yazımızda bulacaksınız. Tüplü dalış nedir ? Nasıl yapılır? Eğitim şartları , gerekli ekipmanlardan tutun da Dalış Okullarına ve Turlarına kadar Tüplü Dalış (Scuba Diving) üzerine tüm sorularınızı yanıtlıyoruz.

Tüplü Dalış nedir ? Dalışın Tarihçesi

Tüplü Dalış (Scuba Diving), donanımlı olarak yapılan ve su altında nefes alınabilen dalışlara verilen gelen bir addır. Bu donanımların ne olduğuna yazının ileriki kısımlarında “Tüplü Dalış için gerekli malzemeler” başlığı altında değineceğiz. İnsanoğlunun Dalış serüveniyle ilgili sizlere bir kaç bilgi daha vermek istiyoruz.

Tarihte bilinen ilk dalışlar

Donanımsız yapılan Serbest dalışların tarihi, insanoğlunun tarihiyle eş değerdir. İlk serbest dalışa ilişkin bir veri yoktur. Ancak yapılan ilk askeri dalışların M.Ö. 1194 yıllarında Truva Savaşı sırasında düşman gemilerin halatlarını kesmek için yapıldığını biliyoruz. Nitekim bu hadise daha sonraları gemi halatları yerine zincir kullanılmasına sebep oldu. M.Ö 300 ‘lerde ise Büyük İskender’in Tyre savaşında karşılarına çıkan su altındaki engelleri dalgıçlarla temizlettiği bilinir. O dönemlerde dalgıçlar satıhla (su yüzeyiyle) temas eden bir hava hortumuna bağlı cam bir fanus  ile dalıyorlardı. Bu görevlere bizzat büyük İskender’in dahi katıldığı, temizleme görevini denetlediği bilinir. 1691 yılında ise Edmund HALLEY tarafından içine hava hapsedilen bir çan su içerisine indirilerek ilk kez satıhla (su yüzeyiyle) herhangi bir bağlantı olmadan dalış yapmayı sağlayan Dalış Çanını icat etti ve bunun patentini aldı.

Bu ekipmanlar, 1943’te Jacques Yves Cousteau ve Emile Gagnan’ın geliştirdiği dalış regülatörlerinden, günümüzdeki ileri teknoloji dalış ekipmanlarına varıncaya kadar gelişimine devam etti.

Scuba Diving ne demek?

Tüple dalışın orjinal ismi, ingilizce karşılığı Scuba Diving ‘dir. Dünya genelinde tüm donanımlı dalışlara “Scuba Diving” denir. Arama ağlarında insanlar tarafından sıklıkla “Tüplü Dalış” olarak aranıyor olsa da bu sporun doğru adı ve söylenişi “Scuba Diving” dir.

Tüplü Dalış nasıl yapılır?

İyi bir yüzücü olabiliriz. Kendi çapımızda bir kaç metre derinliklere serbest dalışlar da yapabiliyor olabiliriz. Bu yeteneklerimize güvenerek dalış ekipmanları satın alıp donanımlı dalışlar yapabileceğimiz fikrini derhal aklımızdan çıkarmalıyız. Scuba Diving yapmak için temel eğitim almalı ve dalış esnasında dalış kurallarına karşı mutlak bir disiplin içinde olmalısınız.  Tüple yapacağınız ilk dalışınızda;  yetkili CMASS sertifikasına sahip dalış eğitmeniniz size dalışla ilgili bir brifing verir. Bu brifing dalış donanımlarının tanıtımından tutun da , bu donanımların nasıl kullanılacağını, su altında nasıl iletişim kuracağınıza ve  su altı güvenliğine ilişkin temel bilgiler verir.

Kaç metreye dalınır?

Başlangıç seviyenizde yapacağınız dalışlar eğitmenlerinizin gözetimi ve kontrolü altında yapılmak üzere maksimum 5 metreye kadar yapılır. Daha derin dalışlar yapmak için dalış eğitimleri alarak (çok sayıda dalış yapıp) dalış yetkinliğinizi arttırıp, dalış brövesi almaya hak kazanmalısınız. Hangi tip sertifika ile hangi derinliklere kadar dalış yapabileceğinize ilişkin kararlar Su Altı Sporları Federasyonu tarafından verilir. İstisnasız tüm Dalış Okulları ve Dalış Turu düzenleyen firmalar bu kurallara uymak zorundadır.

Tüplü Dalış için Gerekli Malzemeler

Oksijen Tüpleri, Regülatör, Dalış Kıyafeti, Gözlük, Palet, Şnorkel , Dalış Eldiveni Patik ve Çorap,  Şamandıra, Dalış Ağırlıkları temel seviye dalışlarda olmazsa olmaz dalış donanım ve ekipmanlarıdır. Bu ekipmanları her dalış okulu sizlere kendisi sağlar.  Dalış Bilgisayarı ve Dalış Bıçakları derin dalışlarda, Dalış Feneri daha çok derin dalışlarda yada gece dalışlarında gereklidir.

“Regülatör nedir nasıl çalışır?” adlı yazımızı buraya tıklayarak okuyabilirsiniz.

Tüplü Dalış Ekipman Fiyatları

Bu sporu düzenli olarak yapmayı planlıyorsanız elbette kendi ekipmanlarınıza sahip olmanın avantajları vardır. Ancak unutmayalım. Yazının başında da söylediğimiz gibi bu spor ekipmanları satın alıp solo olarak yada eğitimsiz yapabileceğiniz bir spor değildir. Gerekli eğitimlerinizi aldıktan sonra almış olduğunuz brövenizin izin verdiği derinlik sınırları dahilinde dalış partneriniz (buddy) ile dalışlar gerçekleştirebilirsiniz.

Ortalama Fiyatlar

2022 itibariyle minimum 20.000 TL’lik bir bütçe ile kendi dalış ekipmanlarınıza sahip olabilirsiniz. “Dalış bilgisayarı” gibi yüksek teknoloji dalış ekipmanları da işin içine girdiğinde bu fiyat 50.000 TL ‘nin üzerine rahatlıkla çıkabilir.

Tüplü Dalışta ne giyilir?

Dalış giysisinin seçerken kalınlığı, kumaş türü gibi seçimler mevsime ve dalış yapılacak derinliğe göre seçilir. Örneğin; yaz aylarında 5-20m aralığında Ege bölgesinde 3 mm bir kıyafet yeterli olurken Akdeniz bölgesinde 3 mm kıyafet dahi sıcaktan bunalmanıza sebep olabilir. Akdeniz’de de  Shorty (kısa dalış giysisi) gerekir.

Hangi sıcaklıkta kaç mm’lik kıyafet gerekir?

• 2 C ‘ye kadar 9,5 mm neoprenkuru elbiseler tercih edilmelidir.
• 10 C – 18 C arası su sıcaklığında 7 mm ve üstü kalınlıklarda ve başlıklı dalış elbisesi tercih edilmelidir.
• 16 C – 24 C arası su sıcaklığında 5 mm neopren dalış elbiseleri tercih edilebilir.
• 25C ve üstü su sıcaklıklarında 3 mm ince neoprenden imal edilmiş “shorty” dalış elbiseleri tercih edilebilir.

Smooth Dalış Elbiseleri

Derin dalışlarda, pürüzsüz yüzeyi ile daha rahat dalış yapılmasını sağlayan Smooth dalış elbiseleri tercih edilebilir. Bu elbiseler tırnakla dahi çok rahat çizilip yapısı bozulabilen hassas giysilerdir. Ancak dalış performansları çok yüksektir.

Kuru Dalış Elbiseleri

Çok daha düşük sıcaklıklı sularda 7mm veya kuru dalış elbiseleri tercih edilir. Kuru dalış elbiseleri (suyu içeride hapseden) ıslak dalış elbiselerinin aksine suyu tamamen dışarıda tutmak üzerine üretilirler. 

Bu terimler her ne kadar şuan size yabancı gelse de sporun içine girdikçe hangi sıcaklıklarda ne tür bir kıyafete ihtiyacınız olduğunu ezbere bileceksiniz.

Tüplü Dalış nerede yapılır?

Yeni başlayanlar için genelde sahil şeridinden maksimum birkaç yüz metrelik uzaklıkta bir alan tercih edilir. Görsel keyif vermesi açısından, canlılık çeşitliliğinin en çok olduğu kayalık tabanlı  alanlar tercih edilir. Bu tür yerlerde çeşitli sualtı bitkileri, mercanlar ve çok sayıda balık türü yer alır. “Papaz balığı, Sargoz, Karagöz, Çipura, Eşkina, Gümüş, Kaya Lagosu görebilirsiniz. Eğer şanslıysanız Müren, Ahtapot, Sinarit, Orfoz, Caretta” gibi seyri güzel daha iri türde canlılara rastlamanız da mümkündür.

Tüplü dalış yapmak güvenli mi?

Tüple dalış, brifinglerde eğitmenler tarafından belirtilen kurallara uyulduğu sürece evinizde oturup nefes almak kadar güvenlidir. Ancak şunu da belirtelim, eğer sosyal yaşantınızda bir panik atak öykünüz varsa dalıştan önce bu probleminizle ilgili mutlaka dalış eğitmeninize bilgi vermelisiniz.  Su altı yaşamına aşina değilseniz su altında karşınıza çıkabilecek canlılar tamamen zararsız olmalarına rağmen, anlık karşılaşmalarda heyecanla paniklemenize neden olabilir. Böyle durumlarda brifinglerde size söylenen şeyleri hatırlayın, sakin kalın ve eğitmeninizin direktiflerini takip edin.

Scuba Diving için yaş sınırı nedir?

Scuba için yasal olarak 14 yaş sınırı vardır. 14 yaşındaki bireyler ne yazık ki Ekipmanları dalış yapamazlar. Üst yaş için ise bir yaş sınırlaması yoktur.

Dalış Hastalıkları nedir?

Kurallara uyulduğu sürece tehlikesi bulunmayan bu sporda kural ihlalleri veya diğer olağanüstü durumlarda bazı rahatsızlıklar meydana gelebilmektedir. Bunlara Dalış hastalıkları denir. Dalış hastalıklarının birçok nedeni vardır bunlar: halihazırda var olan sağlık problemleri, alkol tüketimi, yorgunluk gibi nedenler yüzünden görülebilir. Bunların yanında dip süresi, hızlı çıkış (yükselme), kilo gibi faktörler de etkilidir.

En çok karşılaşılan dalış hastalıklarına örnek:

• Akciğer Barotravması
• Dekompresyon
• Derinlik Sarhoşluğu

Bu  hastalıklardan korunmanın en iyi  yolu eğitim almak ve kurallara uymaktır. Kurallara uyulduğu takdirde sağlıklı dalışlar gerçekleştirebilirsiniz.

Dalışta İletişim nasıl kurulur?

Su altında konuşarak anlaşmak normal şartlarda mümkün değildir. Fakat, dalıcıların güvenliklerinin sağlanması, dalış planının eksiksiz gerçekleştirilmesi hepsinden önemlisi sorunlarını net ve anlaşılır bir şekilde birbirlerine aktarmaları için iletişim kurmaya ihtiyaçları vardır. Bu nedenle basit el işaretleri kullanırlar.

Dalış Sertifikası nasıl alınır?

Dalış merkezlerinden birine kayıt yaptırmakla işe başlamalısınız. Kayıt için yanınızda TC kimlik numarası yazan bir kimlik kartınızın olması yeterlidir. 18 yaşından küçük dalıcı adayları velisi ile beraber gelmelidir. İlk olarak ~15 saatlik teorik eğitim tamamlamalısınız. Eğitimin sonrasında ilk 5 dalışınızı gerçekleştirirsiniz. Sonrasında gireceğiniz sınavdan  70 puan alarak ilk yıldız brövenizi almaya hak kazanırsınız. Bu bröve ile yurtiçinde ve uluslararası mecrada buddy’niz ile en çok 18 metreye kadar dalışlar gerçekleştirebilirsiniz.

Dalış Sertifika Türleri

Türkiye’de en yaygın olarak kullanılan dalış federasyon bröveleri PADI ve CMAS’tır. Her iki sertifika da Uluslararası geçerliliğe sahip dalış sertifikalarıdır.

Tüplü Dalış Eğitimi ve Dalış Fiyatları

2022 itibariyle 3.000 – 5.000 TL aralığında açık deniz ekipmanlı dalış eğitimi alabilirsiniz. Dalış okulları genelde paket programlar uygularlar. 1 Yıldız bröve alacak şekilde gerek teorik gerekse pratik eğitim almış olursunuz.  Aşağıdaki dalış turlarına göz atabilir, dalış okullarına telefonla ulaşarak ayrıntılı bilgi alabilirsiniz.