Yellowstone Ulusal Parkı : Castle Gayzeri

Yellowstone Ulusal Parkı

Unesco Kriteri: Doğal olayları ve güzellikleri, Yeryüzü tarihinin önemli evreleri, Önemli ekolojik ve biyolojik süreçler, Biyolojik çeşitlilik açısından önemli doğal ortam

Unesco Tarihi: 1978

Yellowstone Ulusal Parkı, Kuzey Amerika’nın batısında güney Kayalık dağlarının 9.000 kilometrekarelik doğal ormanlarını kapsar. Park, 10.000’i aşkın örneğiyle dünyanın bilinen jeotermal oluşumların yarısını içinde bulundurmaktadır.

Yanı sıra, Bozayıları, kurtları, bizonları ve Kanada geyiklerini kapsayan yaban hayatı ile de meşhurdur.

1872 ‘de Amerika’nın ilk ulusal parkı olarak kurulan Yellowstone, gayzerleri, lav oluşumları, tütenleri, kaplıcaları, şelaleleri, gölleri ve kanyonlarıyla etkileyici bir jeotermal etkinlikler yelpazesine sahiptir. Alanda 580 ‘den fazla gayzer bulunur.

Dünya’da en fazla gayzerin, gezegendeki toplamın ise üçte ikisinin bulunduğu yer. Bu olayların kaynağı, yerin altında, bölgenin jeolojik kökeninde yatar.

Yellowstone, kayalık dağların sismik açıdan en aktif bölgesinde yer alır ve volkanik bir “sıcak nokta” dır.

Jeolojik Yapısı

65 milyon yıl önce yerkabuğundaki yükselmeler, Güney kayalık dağlarını oluşturdu ve volkanik fışkırmalar 40 milyon yıl öncesine kadar yaygındı. Bölgede daha yakın zamanda gerçekleşen volkanik bir etkinlik, yaklaşık 2 milyon yıl önce başladı. Bu sırada binlerce kilometreküp magma platonun altındaki muazzam ocakları doldurdu ve ardından da yüzeye püskürdü.

Üç püskürme döngüsü, büyük kül patlamaları üretti. En son döngü, aktif magma ocakları patlayıp çökünce, 45 kilometre genişliğinde ve 75 kilometre uzunluğunda bir kaldera oluşturdu.

Gayzer, kaplıca, çamur volkanı ve tüten gibi hidrotermal oluşumların ısı kaynağı kristalleşen magmadır. Bölgenin büyük bölümü, Pleistosen döneminde (son buzul çağının son bulduğu 1.8 milyon ile 10 milyon yıl öncesi arasında yaşanan dönem) buzullaştı ve buzul özelliklerin bir çoğu duruyor.

Park üç büyük ırmağın; yellowstone, Madison ve Snake kaynağında yer alır.

2357 metre yükselikte Yellowstone gölü, Kuzey Amerika’nın yüksek rakımlı en büyük gölüdür. Aşağı Yellowstone şelalesi de, parkta bulunan 40’tan fazla şelalenin en yüksek olanıdır.

Büyük yükseklik farkları, yarı çorak bozkırdan alpin tundraya kadar uzanan bir dizi bitki topluluğunu yaratmıştır. Parkın yedi iğne yapraklı ağaç türü, özellikle de kontorta çamı ve endemik bir otu da dahil, 1100 damarlı bitki türü vardır. Termal alanların benzersiz termal algleri ve bakterileri vardır.

Yellowstone’un  Kanada geyiği de dahil, altı tane yerli toynaklı türü vardır. Otuz yıldır boz ayılarla ilgili yoğun bir çalışma yürütülmektedir ve yerli balıkları koruyan yönetmelikler vardır.

Castle Gayzeri

Yellowstone Ulusal Parkında Yukarı Gayzer havzasındadır. Gayzerin yaklaşık 5.000 yaşında olduğu tahmin ediliyor ve gayzer, 12 saatte bir 20 dakika süreyle 27 metre yüksekliğe sıcak su püskürtüyor.

Bugün ortalama 2000 metre rakımlı 6500 kilometrekarelik ormanlık bir alan olan Yellowstone platosui riyolit magmanın birikmesiyle oluşmuştur. Plato kuzeyden, doğudan ve güneyden 4000 metreye kadar varan dağlarla çevrilidir.

Yellowstone Ulusal Parkının yüzde 96’sı Wyoming, yüzde 3’ü montana ve yüzde 1’i Idaho sınırları içerisindedir. Arkeolojik araştırmalar çeşitli grupların 10.000 yıldır park alanını ziyaret ettiklerini ancak hiçbirinin bölgeyi kalıcı yurt edinmediklerini gösterir.