Bundan 5.000 yıl önce Mezopotamyalılar Dünyada ilk yelkenli tekneleri kullanmaya başladı. Mezopotamya, Fırat ve Dicle nehirleri arasında yer aldığından, seyahat ve ticaret için su üzerinde taşımacılık yapmaya ihtiyaçları vardı. İcat ettikleri önemli öğelerden bazıları arasında tekerlekler, savaş arabaları, yelkenli tekneler ve çivi yazısı (en eski yazı biçimi) bulunur. Bunlar Mezopotamyalıların modern dünyaya katkılarından sadece birkaçı. Bütün bunlar günümüzden yaklaşık dört ila beş bin yıl önceydi.
Mezopotamyalılar Neden Yelkenliye İhtiyaç Duydu?
Bir medeniyet, ticarete dayalı olarak gelişir. Haliyle, Mezopotamya da bu konuda bir istisna değildir. Yakındaki şehirler ve ülkelerle ticari ilişkiler kurmak istemeleri ve bunu daha uzun ve zor bir yol olan kara taşımacılığından farklı bir yolda yapmak istemeleri onları su taşımacılığına itti. Böylece ilk “yelkensiz” tekneler icat edildi. İnsanları ve malları önce aşağıya ve sonra tekrar yukarıya taşıyacak basit ahşap tekneler yaptılar.
Ancak bu teknelerin dalgalı sularda hareket etmesi için onlara rehberlik edecek insanlara ihtiyacı vardı, bu yüzden mallarını taşıyan bir gemiye sahip olan kişiler bu teknelerde kürek çekecek işçi de istihdam etmesi gerekiyordu. Böylece yelkenli tekneler icat edildi. Çekilen küreklerin yerini, rüzgarla dolan yelkenli kumaşları aldı. Tasarım açısından ilkeldi ancak bu ilkel tekneler Mezopotamyada ticaret konusunda büyük ilerlemelerin kaydedilmesine yardımcı oldu.
Bu tekneler aynı zamanda balıkçılığın da gelişmesine katkı sağladılar. Mezopotamyalılar balıkçılık sanatında ustalaşmıştı. Yelkenli tekneleri kullanarak açıklardaki akıntılara gidip, ağlarını atar ve geri dönerlerdi. Böylelikle Mezopotamya’nın yelkenlileri, Mezopotamyalıların diğer şehirler ve ülkelerle ticari ilişkiler kurmasına yardım edip, onları tarihin akışını değiştiren en ünlü medeniyetlerden biri haline getirdi.
Mezopotamyalıların Yelkenlileri Nasıl Yapıldı?
Mezopotamya’nın yelkenlilerinin tasarımı basitti; yelkenler kare şeklinde ve kumaştan yapılmıştı. Yelkenlerin açısı ve yönü, günümüzün modern yelkenlilerinde olduğu gibi değiştirilemiyordu. Rüzgar yelkenlilerin gitmek istediği yönde eserse işler iyi gidiyor, aksi yönde esiyor ise çaresiz rüzgarın yönünün değişmesi için dua ediyorlardı. Buna rağmen o çağda yelkenle taşımacılık kara taşımacılığına göre halen hızlı ve daha efektif bir yoldu.
Teknenin gövdesi ve omurga tahtadan yapılır, ağaçlar kesilip tahtalar haline getirilir ve tahtalar kabaca şekillendirildi. Belirli bir zamanda çok sayıda kargoyu veya insanı aynı anda taşıyamamalarına rağmen, o zamanın diğer yelkensiz gemilerinin sunduklarından çok daha fazlasını sunabiliyorlardı. Dünyada İlk Yelkenli tekneden günümüze geçmişte yapılan tüm tasarım çalışmaları, beş bin yıl sonra bile gelecekteki tüm yelkenli tekneler için bir temel oluşturmuştur.
